[AKTUALIZACJA – Komisja Spraw Konstytucyjnych Parlamentu Europejskiego ponownie zmieniła swoje plany – głosowanie nad sprawozdaniem Rozliczalność, przejrzystość i rzetelność w instytucjach UE powinno się ostatecznie odbyć 29 września 2016 r.]

O co chodzi?

[…] polityka UE wydaje się wielu obywatelom bardziej odległa [niż polityka krajowa/lokalna – przyp. BK], ponieważ w ich przekonaniu obywatele nie mają na nią wpływu. Co gorsza, dzisiejsza Unia Europejska jest czasem postrzegana raczej jako Europa lobbystów niż Europa obywateli. W Brukseli jest więcej aktywnych lobbystów niż w Waszyngtonie. Badania pokazują ogromny brak równowagi między dostępem do unijnych decydentów i wpływem na nich bardzo silnych interesów gospodarczych a takim dostępem i wpływem słabszych interesów społecznych. W celu skrócenia tego postrzeganego dystansu niniejsze sprawozdanie stanowi apel o przyjęcie podejścia składającego się z trzech elementów: instytucje UE muszą zapewnić przejrzystość, rozliczalność i rzetelność oraz ustanowić możliwie jak najwyższe normy w tych obszarach.

 

Dlatego poseł Sven Giegold przygotował projekt sprawozdania Rozliczalność, przejrzystość i rzetelność w instytucjach UE, w którym zawarł szereg propozycji zmian prawa i rekomendacji, których celem jest wzrost przejrzystości podejmowania decyzji przez instytucje Unii Europejskiej, a także zwiększeniu kontroli nad działalnością lobbystów w Brukseli. Jeżeli posłowie poprą jego punkt widzenia to Parlament Europejski wyda rezolucję w sprawie rozliczalności, przejrzystości i rzetelności w instytucjach UE.

Żeby jednak mogło do tego dojść projekt musi najpierw przyjąć Komisja Spraw Konstytucyjnych (AFCO), która będzie głosowała w tej sprawie już 12 września 2016 r. Wynik głosowania nie jest jednak przesądzony.

Dlaczego jest to dla mnie ważne?

Przyjęcie sprawozdania, a w konsekwencji wydanie rezolucji pozwoli wprowadzić szereg rozwiązań, które każdemu z nas ułatwią kontrolowanie instytucji Unii Europejskiej, a przede wszystkim rzucą trochę światła na działalność lobbystów w Brukseli, co jednocześnie przyczyni się do tego, że instytucje UE zaczną lepiej pracować na naszą rzecz, a tworzone przez nie prawo będzie pisane nie dla wielkich korporacji, lecz dla wszystkich obywateli.

Wśród bardzo wielu elementów projektu warto zwrócić szczególną uwagę na propozycje:

1. rozszerzenia liczby informacji publikowanych w unijnym rejestrze lobbingowym, ułatwienie dostępu do informacji o wpływie lobbystów na politykę UE poprzez stworzenie jednej scentralizowanej bazy danych, a także objęcie obowiązkiem publikowania informacji o spotkaniach z lobbystami wszystkich urzędników i polityków zaangażowanych w proces kształtowania polityki UE;
2. wprowadzenia zakazu dla eurodeputowanych do wykonywania w trakcie kadencji pozaparlamentarnej działalności na rzecz firm zaangażowanych w lobbing w instytucjach UE;
3. wprowadzenia trzyletniej karencji (ang. cooling-off period) dla posłów i komisarzy unijnych, podczas którego nie będą oni mogli angażować się w działalność lobbingową w dziedzinie objętej zakresem ich obowiązków;
4. wzmocnienia parlamentarnej komisji etyki, poprzez rozszerzenie jej kompetencji o prawo do inicjowania własnych postępowań w sprawach dotyczących potencjalnego konfliktu interesów oraz upubliczniania jej rekomendacji;
5. publikowania śladu legislacyjnego dotyczącego nowych aktów prawnych, czyli informacji kto ma wpływ na procesy decyzyjne w UE, w czyim imieniu działa i na treść jakich konkretnych regulacji prawnych próbuje wpłynąć;
6. wystąpienia do Komisji Europejskiej z apelem o  o przygotowanie dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających zachowania nieetyczne (tzw. sygnalistów) przewidującej minimalne ogólnoeuropejskie normy ochrony.

Z całą treścią projektu sprawozdania w języku polskim można zapoznać się tutaj, zaś z wszystkimi zgłoszonymi poprawkami odpowiednio tu oraz tu.

Co mogę zrobić?

Nie wszyscy członkowie AFCO są przychylni projektowi sprawozdania i potrzebują naszego wsparcia, żeby zmienić zdanie.

Dlatego też koalicja ALTER-EU (której Fundacja Frank Bold jest członkiem), wraz z Democracy International oraz Transparency International EU, przygotowała kampanię, w ramach której każdy z nas może wysłać list do posła do Parlamentu Europejskiego i zachęcić go do głosowania za przyjęciem projektu sprawozdania. Zajmie Ci to nie więcej niż 3 minuty!

Przykładowa treść listu dostępna jest tutaj. Na tej samej stronie można również wskazać, do których posłów list chcemy zaadresować i wysłać go, korzystając z gotowego formularza. Zachęcamy przede wszystkim do wysłania listu do naszych, polskich posłów, gdyż to przede wszystkim oni mają obowiązek reprezentować nas w Brukseli i Strasburgu. W AFCO zasiada trzech polskich posłów: Danuta Hübner (danuta.huebner@europarl.europa.eu), która jednocześnie jest przewodniczącą Komisji,  Kazimierz Michał Ujazdowski (kazimierzmichal.ujazdowski@europarl.europa.eu), będący wiceprzewodniczącym Komisji oraz Jacek Saryusz-Wolski (jacek.saryusz-wolski@europarl.europa.eu). Z tego linku można pobrać polskie tłumaczenie listu.

Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zamiast korzystać z gotowego wzoru stworzyć własny list, w którym podkreślimy dlaczego przejrzystość Unii Europejskiej jest dla nas ważna i zaapelujemy do posłów o poparcie sprawozdaniaRozliczalność, przejrzystość i rzetelność w instytucjach UE. Jednocześnie pamiętajmy o podaniu swojego imienia i nazwiska, a także wskazaniu, że 29 września oczekujemy od danego posła poparcia dla bardziej rygorystycznych przepisów dotyczących kontroli lobbingu, w tym obejmujących prawnie wiążący rejestr lobbingowy, zakaz spotkań Komisji Europejskiej z niezarejestrowanymi lobbystami, oraz zakaz wykonywania przez posłów do Parlamentu Europejskiego działalności pozaparlamentarnej na rzecz podmiotów lobbujący instytucje UE.

Każdy email pokaże posłom, że patrzymy na ich działalność. Jeżeli razem wyślemy tysiące listów, nie będą mogli nas zignorować. Udowodniliśmy, że razem możemy odnieść sukces: dzięki poprzedniej kampanii ALTER-EU wiele z naszych propozycji zostało uwzględnionych w projekcie sprawozdania. Teraz musimy się upewnić, że sprawozdanie to nie zostanie rozmyte przez posłów, którzy są mu przeciwni. Napisz do posłów do Parlamentu Europejskiego przed 29 września.

Publikacja współfinansowana ze środków projektu Lobbying transparency in Poland, finansowanego ze środków Open Society Initiative for Europe jako część działań Fundacji Open Society