Raport stanowi podsumowanie projektu Invitingstakeholders to the process of monitoring anti-corruption legislation and policies in Poland, Czech Republic and Slovakia realizowanego przez Fundację, dzięki wsparciu Komisji Europejskiej.

Raport w pierwszym rozdziale próbuje odpowiedzieć na pytanie czym jest lobbing, w drugim przedstawia historię regulacji lobbingu w Polsce, Czechach i na Słowacji, w trzecim porównuje polską ustawę o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa z projektami ustaw czeskich i słowackich oraz regulacjami obowiązującymi w Unii Europejskiej, zaś w czwartym prezentuje szereg rekomendacji, które mogą posłużyć do wprowadzenia regulacji zwiększającej transparentność lobbingu. Raport koncentruje się przede wszystkim na takich zagadnieniach jak definicja lobbingu i lobbysty, rejestr lobbingowy, prawa i obowiązki lobbysty oraz lobbowanego podmiotu, regulacja zapobiegająca zjawisku drzwi obrotowych (o którym ostatnio było głośno w związku z osobą byłej Komisarz UE Neelie Kroes,) regulacja śladu legislacyjnego (legislative footprint) oraz sankcje.

Niestety wnioski płynące z raportu są bardzo złe dla obowiązującej w Polsce od 2005 r. ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, jak i praktycznych aspektów kontroli nad zawodową działalnością lobbingową wykonywaną przez Ministra Administracji, pozostałych ministrów, a także Sejm i Senat. Zarówno sama ustawa, jak również działający na jej podstawie rejestr zawodowych lobbystów, jak też inne regulacje dot. choćby drzwi obrotowych i śladu legislacyjnego wymagają natychmiastowych zmian, dzięki którym kontrola nad działalnością lobbingową przeszłaby ze sfery fikcji do sfery faktów. Co gorsza fikcyjność obecnej kontroli nad działalnością (zawodowych) lobbystów związana jest nie tylko z fatalnym ustawodawstwem, ale również z brakiem efektywnego wykorzystania przez obowiązane do tego organy tych norm prawa, którymi dzisiaj dysponują. Z drugiej jednak strony daje to nadzieję, że można w Polsce dużo zrobić w kwestii regulacji i kontroli lobbingu – tak w zakresie nowelizacji odpowiednich aktów prawnych, jak i zmianie praktyki postępowania organów władzy publicznej. Wydaje się, że obecnie w Europie panuje bardzo dobry klimat dla wprowadzania nowoczesnych i efektywnych regulacji lobbingowych – miejmy nadzieję, że jego skutki będą odczuwalne także w Polsce.

Raport przesłaliśmy zarówno do polskich parlamentarzystów, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sejmu oraz Senatu, a także do posłów do Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej i Rady Europy. Mamy nadzieję, że zostanie on wykorzystany w trwających, jak i planowanych pracach nad regulacją lobbingu, tak w Polsce, jak i w Europie i Unii Europejskiej.

Z angielską wersją raportu można zapoznać się tutaj. Polska wersja językowa raportu powinna ukazać się w czerwcu.

Publikacja współfinansowana przez Program Unii Europejskiej: Prevention of and Fight against Crime. Dokument wyraża opinie jedynie jego autora,
Komisja nie ponosi odpowiedzialności z tytułu jakiegokolwiek wykorzystania zawartych w nim informacji.